Blog

AFVALLEN!

TEM EERST DE HYPOTHALAMUS

​

Afvallen? Tem eerst de hypothalamus, zeggen  artsen

Groter dan een suikerklontje is hij niet. Hij ligt diep in je schedel verzonken en stuurt je naar de koektrommel, de chips voorraad en de Franse kazen: de hypothalamus. Hij is binnen de hersenen de veelvraat die ons moet behoeden voor een hongerdood. Hij meet voedingsstoffen als vet en suiker in het bloed, en zet, als daar een tekort in lijkt te ontstaan, een hongergevoel aan. Jij denkt: eten! En als een ­ander hersengebied – de prefrontale cortex – je met ratio niet tegenhoudt (‘Wees verstandig eet een appel’), dan zit je in een mum van tijd op een stuk melkchocolade met ­hazelnoot te kauwen.

Lekker calorierijk, goed voor de vetvoorraad. Precies zoals hypothalamus het graag ziet, want dan ben je maar vast voorbereid op een barre winter in je koude grot. Kortom: als je wilt afvallen, moet die hypothalamus worden getemd. wetenschappelijk getoetste tips in om je brein te misleiden: Gebruik een kleiner bord, want dan lijkt het optisch alsof je meer eet. De ­hypothalamus reguleert ­tevens de ademhaling, de lichaamstemperatuur en de voortplanting .

Opluchting

Als je weet hoe je brein werkt, begrijp je ook waarom volhouden van een dieet zo verschrikkelijk moeilijk is. Als je doorhebt dat het brein uit verschillende ­delen bestaat, die elkaar kunnen tegenwerken, dan ­begrijp je de struggle. En dat is een opluchting.”De hersenen zijn natuurlijk supercomplex, maar als je het simplificeert komt het volgens de artsen hierop neer: De hypothalamus zorgt ervoor dat je genoeg eet. Als er te weinig binnenkomt raakt hij in de stress. Hij zal er alles aan doen om te zorgen dat jij weer gaat etenHet hierop neer: “Welk deel van de hersenen het hardst roept, daar wordt door je lichaam naar geluisterd.”

De kunst is dus om de hersenen te misleiden. Je zou kunnen zeggen: train je spieren, maar ook je hersenen. Daar zijn trucjes voor. Tip: zorg dat je minder calorieën eet, maar wel een verzadigd gevoel krijgt. Dat zit hem onder meer in het goed verdelen van de maaltijden en de (gezonde) tussendoortjes over de dag. Als je dat goed doet, heeft de hypothalmus wel een hongergevoel, maar raakt hij niet in de stress.

Nog een tip: kook bij voorkeur zelf. Want het kopen, snijden en bereiden van de ingrediënten zet al een proces in de hypothalamus in werking: ‘Er komt eten aan’. Dat helpt om een meer verzadigd gevoel te krijgen. Eet bewust, dus met aandacht en niet met het bord op schoot voor de tv.

Als je tussen de eetmomenten door toch honger krijgt: ga bewegen. De hypothalamus laat je met rust als je in actie bent. Als je gaat jagen moet je immers ook niet worden ­gehinderd door een rommelende maag, schrijven de ­auteurs.

Niet te snel afvallen

Ook heel belangrijk: slaap goed. Als je te weinig slaapt, verandert er iets in de hormonen die gaan over eetlust en verzadiging. De hamster luistert dan minder goed naar het signaal dat je voldoende gegeten hebt.

Nog een tip: zoek hulp. Laat je coachen om het vol te houden.

Maar de belangrijkste boodschap is misschien wel dat je vooral niet te snel moet willen afvallen – hooguit 200 gram per week. “Dat is nog altijd tien kilo in een jaar,”. “Duurzaam.”

Als je te snel gewicht verliest, raakt de hamster gestrest. “Hij ziet dat er heel weinig binnenkomt, dat er wel heel veel energie wordt verbruikt en dat de energiereserves slinken,” “Dan denkt de hypothalamus: we gaan dood. Hij gaat zich daartegen verzetten: de hartslag gaat omlaag, de temperatuur daalt en je wordt nog langzamer.” Kortom: de hele basisverbranding gaat op stand ‘zuinig’. Om er wat kilo’s af te krijgen moet iemand dus nóg minder eten en nóg meer bewegen. Dikke kans dat iemand dat niet volhoudt en toch weer in gewicht aankomt: het ­jojo-effect. Onschuldig is dat allerminst, want de hypothalamus kan de basisverbranding permanent op de spaarstand zetten – ook als er geen lijnpoging wordt gedaan. Dan kom je al aan als je ‘gewoon’ eet.

“Begin dus geen crashdieet,” Want misschien dat je dan binnen vier weken weer in je zwembroek past, maar je hebt niet die nieuwe routine en leefstijl aangeleerd waar je voor altijd iets aan hebt.”

Malika Sevil22 juni 2020, 18:00 De Volkskrant